Oficjalny serwis Urzędu Miasta w Brzegu

W piątek, 29 października 2021 r., nastąpiło protokolarne przekazanie budynku dawnego Gimnazjum Piastowskiego, w którym ma być utworzone Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów. Reprezentujący Gminę Brzeg Burmistrz Jerzy Wrębiak przekazał nieruchomość na ręce Starosty Jacka Monkiewicza, reprezentującego Skarb Państwa, który równocześnie przekazał obiekt na rzecz Muzeum Piastów Śląskich, które reprezentował Dyrektor Muzeum Dariusz Byczkowski. W dniu dzisiejszym nastąpi również trójstronne podpisanie umów notarialnych, w wyniku których Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu oficjalnie stanie się właścicielem przekazanej nieruchomości. Dzisiejsze wydarzenie jest konsekwencją podjętej 29 kwietnia 2021 r. uchwały Rady Miejskiej Brzegu, dotyczącej przekazania na rzecz Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, w drodze darowizny, zabudowanych działek gruntu nr 423/4 i 424/1 o łącznej pow. 0,4037 ha, położonych w Brzegu przy Placu Moniuszki 1 i ulicy Bolesława Chrobrego, w celu utworzenia Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów. Nieruchomość zabudowana jest m.in budynkiem dawnego Gimnasium Illustre, wpisanego do rejestru zabytków Województwa Opolskiego pod numerem rejestru 236/58.

Przypomnijmy, że rozmowy dotyczące adaptacji dawnego Gimnazjum Piastowskiego do nowych celów zapoczątkowano pod koniec 2015 r. Już w lutym 2016 r. Gmina Brzeg podpisała umowę z pracownią projektową Nizio Design Mirosława Nizio, autora m.in. Muzeum Powstania Warszawskiego czy Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej, na przygotowanie koncepcji zagospodarowania gmachu dawnego Gimnazjum Piastowskiego wraz z programem merytorycznym przyszłego Muzeum. W październiku 2016 r. Rada Miejska Brzegu podjęła uchwałę nr XXV/278/16 z dn. 28.10.2016 r., w sprawie wyrażenia poparcia dla idei utworzenia w Brzegu Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów, którego siedzibę miałby stanowić budynek dawnego Gimnazjum Piastowskiego. Równolegle z pracami koncepcyjnymi, władze Gminy rozpoczęły działania w celu uzyskania jak najszerszego poparcia ze strony środowisk kresowych, naukowców zajmujących się Kresami oraz poparcia ze strony władz samorządowych województw opolskiego i dolnośląskiego. Ideę utworzenia Muzeum poparli m.in.: Wojewoda Opolski, Wojewoda Dolnośląski, znawca kresów prof. dr hab. Stanisław Sławomir Nicieja, Anna Maria Anders, Witold Listowski – prezes Stowarzyszenia Kresowian w Kędzierzynie –Koźlu, Jan Skalski – Prezes Światowego Kongresu Kresowian, Alicja Zbyryt – prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo – Wschodnich oddział w Brzegu, liczne grono parlamentarzystów Prawa i Sprawiedliwości oraz Kukiz ‘15 z terenu województw opolskiego i dolnośląskiego z panem posłem Pawłem Kukizem na czele. Poparcie dla idei powołania w Brzegu Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów stosownymi uchwałami wyraziły też organizacje kresowe: Światowy Kongres Kresowian, delegaci środowisk kresowych oraz prezydium Zjazdu Tarnopolan. O zamierzeniach gminy w licznych pismach informowani byli także Prezydent Andrzej Duda, Premier Mateusz Morawiecki, Wicepremier Minister Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński.

Przełom w dążeniu do utworzenia w Brzegu Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów nastąpił w lutym 2021 r. Zgodnie ze wskazaniem Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu placówka taka mogłaby powstać jako oddział Muzeum Piastów Śląskich w budynku dawnego Gimnazjum Piastowskiego. W wyniku rozmów prowadzonych pomiędzy władzami Gminy Brzeg, dyrekcją Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, instytucjami prowadzącymi Muzeum Piastów Śląskich tj.: Ministerstwem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Urzędem Marszałkowskim Województwa Opolskiego oraz Starostwem Powiatowym w Brzegu ustalono, że Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów może zostać powołane jako oddział Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu. Chęć realizacji nowej placówki, jako oddziału Muzeum Piastów Śląskich wyraził dyrektor p. dr Dariusz Byczkowski. Zgodę na utworzenie nowego oddziału wyraziły podmioty współprowadzące Muzeum Piastów Śląskich tj.: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego oraz Starostwo Powiatowe w Brzegu. Koncepcja Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów, której przygotowanie w 2016 r. zleciła Gmina Brzeg, została przekazana za pośrednictwem brzeskiego Muzeum Piastów Śląskich do Ministerstwa i tam wstępnie zaakceptowana.

Ostatecznie, 23 kwietnia 2021 r. wpłynęło pismo Wicepremiera, Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu prof. Piotra Glińskiego, który jako główny współprowadzący brzeskie Muzeum Piastów Śląskich, wyraził akceptację dla przejęcia przez Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu obiektu dawnego Gimnasium Illustre na potrzeby planowanego oddziału Muzeum Piastów Śląskich oraz o zobowiązaniu się Ministerstwa do współfinansowania adaptacji przedmiotowego obiektu na potrzeby Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów. Tym samym urealniła się możliwość remontu obiektu i utworzenia w nim placówki, o której powstanie Burmistrz Brzegu Jerzy Wrębiak intensywnie zabiegał od kilku ostatnich lat.