Bartłomiej Stein (Barthel Stein, Bartolomaeus Stenus, Sthenus, Steinus) – urodzony w Brzegu w 1476, zmarł w 1522 r. Prekursor historycznego dziejopisarstwa śląskiego. W 1495 r. w księgach Akademii Krakowskiej wpisany jako Bartholomeus Georgii de Brega. W 1498 r. na Akademii Krakowskiej otrzymał tytuł bakałarza, a w 1501 magistra (arcium libb. Magister Cracoviensis).

Pomiędzy 1501 a 1506 r. wykładał na Akademii Krakowskiej dzieła Cycerona, Arystotelesa i Statiusa. W międzyczasie studiował medycynę w Wiedniu. Po pobycie w Wittenberdze trafił w 1512 r. do Wrocławia gdzie w konwencie Joannitów napisał na przestrzeni lat 1512 – 1513 swoje najbardziej znane dzieło, a mianowicie Descriptio Tocius Silesie et Civitatis Regie Vratislviensis – opis całego Śląska i królewskiego miasta Wrocławia.

Descriptio Steina jest najstarszym zachowanym opisem dzielnicy, w którym pokrótce przedstawił cały znany mu Śląsk, ważniejsze miasta a nade wszystko Wrocław – jego stolicę. Opis nosi cechy księgi geograficznej i historycznej zarazem. Na jego kartach znalazł się najstarszy znany opis Brzegu – rodzinnego miasta autora.

Max Drischner – niemiecki kompozytor, organista, kantor i dyrygent chórowy. Urodził się 31. stycznia 1891 w Prieborn (Przeworno w powiecie strzelińskim).

Od 1910 Max Drischner studiował siedem semestrów teologię Lipsku i we Wrocławiu. Od 1914 r. jako pierwszy niemiecki student rozpoczął naukę gry na klawesynie u słynnej polskiej klawesynistki Wandy Landowskiej w Berlinie, w otwartej w 1913 r. Hochschule für Musik.

W szkole Landowskiej przyswoił sobie podstawy klasyki muzyki barokowej i jej odpowiednią interpretację. Po okresie pierwszej wojny światowej Drischner kontynuował naukę u boku prof. Paula Hielschera w brzeskim kościele p.w. św. Mikołaja, koncentrując się na dziełach organowych wykonywanych na barokowych organach Michaela Englera. Po śmierci Hielschera w 1924 r. powierzono Drischnerowi funkcję organisty kościoła św. Mikołaja, którą pełnił do 1946 r. w swoim repertuarze Drischner miał około 120 utworów dawnych mistrzów.

Jego liczne podróże w tym zapoczątkowane od 1927 r. podróże do Norwegii zaowocowały powstaniem utworów inspirowanych naturą i kulturą Skandynawii w tym Norwegische Variationen , Norwegische Volkstonsuiten (1939). Drischner komponował utwory na organy, na chór i organy, partie solowe i chorały ubogacające oprawę muzyczną liturgii ewangelickiej. Najbardziej znanym był zbiór Choralvorspiele für Dorforganisten wydany w języku niemieckim i norweskim. Najwyżej cenionym utworem Drischnera był skomponowany w Brzegu, w 1 niedzielę Adwentu 1944 r., Die Weihnachtsgeschichte (Opowieść Bożonarodzeniową) na organy i chór.

Drischner był inspiratorem wykonanej w latach 1926 – 1928 wielkiej renowacji brzeskich organów Englera – jednego z najcenniejszych wówczas instrumentów organowych w Niemczech. W 1946 r. opuścił Brzeg. W latach 1947 – 1955 pełnił funkcję kantora i organisty przy kolegiacie w Herrenberg, po czym rozpoczął pracę przy kościele klasztornym franciszkanów w Grauhof koło Goslar. W 1955 r. przeprowadził się ostatecznie do Goslar gdzie w roku następnym otrzymał Kulturalną Nagrodę tego miasta. Drischner zmarł 25 kwietnia 1971 r. w Goslar.
więcej patrz: http://www.max-drischner.de/

Kurt Masur – urodził się w Brzegu 18 lipca 1927 r. Jego dom rodzinny mieścił się na ul. Młynarskiej. Młodzieńcza fascynacja barokowymi organami Michaela Englera znajdującymi się w kościele św. Mikołaja w Brzegu oraz muzyką organową, wyznaczyła życiową drogę Masura. Organistą nie został jednak w latach 1942 – 1944 podjął naukę gry na fortepianie i wiolonczeli we wrocławskim konserwatorium muzycznym.

Po zakończeniu II Wojny Światowej w latach 1946 – 1948 studiował grę na fortepianie, kompozycję i dyrygenturę w Hochschule für Musik w Lipsku. Od zakończenia studiów rozpoczyna się kariera dyrygencka Masura, najpierw jako dyrygent najznakomitszych orkiestr Niemieckiej Republiki Demokratycznej (Lipsk, Erfurt, Berlin, Drezno, Schwerin, Halle).

Wkrótce sława Masura przekroczyła granice żelaznej kurtyny. W 1975 r. rozpoczął działalność dydaktyczną jako profesor Akademii Muzycznej w Lipsku. W latach 1991-2002 obejmował funkcję dyrektora muzycznego Filharmonii Nowojorskiej. 30 maja 1996 r. Rada Miejska w Brzegu nadała Kurtowi Masurowi Honorowe Obywatelstwo Miasta Brzegu. W 2002 r. Masur pełnił funkcję dyrektora muzycznego Filharmonii Londyńskiej. W tym też roku powierzono mu dyrygenture paryskiej The Orchestre National de France. Kurt Masur zmarł 19 grudnia 2015 r.

więcej: http://www.kurtmasur.com/

Ksiądz prałat Kazimierz Makarski – przyszedł na świat 11 kwietnia 1914 r. w Kołomyi w rodzinie kolejarskiej. Po ukończeniu szkoły podstawowej i gimnazjum kołomyjskiego rozpoczął studia w seminarium duchownym przy wydziale teologicznym Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie. Święcenia kapłańskie przyjął w Katedrze Lwowskiej 26 czerwca 1938 r., po czym rozpoczął pracę duszpasterską w Kamionce Strumiłowej.

W okresie II Wojny Światowej za swoją działalność w obronie ludności polskiej władze sowieckie oraz nacjonaliści ukraińscy wydali na księdza Makarskiego dwa wyroki śmierci. W sierpniu 1946 r. wraz z fala repatriantów przyjechał na Dolny Śląsk.

Początkowo pracował jako duszpasterz w Kuźnikach Świdnickich a następnie w Domaniowie k. Oławy. W sierpniu 1957 r. na polecenie wrocławskiej Kurii Biskupiej objął probostwo w Brzegu. Przeciwko tej decyzji protestowały władze Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu widząc w osobie księdza Makarskiego zagrożenie ideologiczne, jednak Kuria Wrocławska nie cofnęła swojej decyzji.

Ksiądz Makarski znany był jako gorliwy patriota, żarliwy kaznodzieja i opiekun środowisk intelektualnych. Był świadomym przeciwnikiem działań zmierzających do laicyzacji społeczeństwa polskiego wprowadzanego w życie od 1958 r. przez władze państwowe pod wodzą Władysława Gomułki. Według tajnych raportów służby bezpieczeństwa pod wpływem działalności księdza Makarskiego, w latach 1959 – 1960, rodzice dzieci uczęszczających do brzeskich szkół zaczęli pisać petycje do władz, domagające się przywrócenia nauczania religii w szkołach i krzyży w pomieszczeniach szkolnych.

Swoją troską brzeski dziekan obejmował również członków organizacji harcerskich odciąganych od Kościoła a nawet kręgi organizacji partyjnych, aby ustrzec ich członków przed przewidywaną przez władze kościelne kara ekskomuniki za czynny udział w działalności komunistycznej. Przez swoją działalność uznany został przez władze komunistyczne za wroga numer jeden w powiecie brzeskim.

W okresie kościelnych obchodów uroczystości Millenium Chrztu Państwa Polskiego doszło w Brzegu do konfrontacji pomiędzy władzą ludową a mieszkańcami miasta określanej mianem „Wydarzeń Brzeskich” lub „Pacyfikacji Brzeskiej”. Iskrą zapalną stało się siłowe usunięcie księży z tzw. „wikarówki” położonej przy Placu Zamkowym przy kościele św. Jadwigi. Wyniku wydarzeń jakie miały miejsce pomiędzy 25 a 27 maja 1966 r. w Brzegu aresztowano wg oficjalnych sprawozdań 82 osób. Kilkadziesiąt osób zostało dotkliwie pobitych przez oddziały ZOMO, 7 osób zostało skazanych na kilkuletnie więzienie, 28 zasądzono kary pieniężne. Była to największa próba sił pomiędzy władzą komunistyczną a społeczeństwem od okresu wydarzeń pomiędzy czerwcem 1958 a marcem 1968 r.

Oprócz pracy duszpasterskiej i działalności antysocjalistycznej ksiądz Makarski zasłynął jako budowniczy kościołów. W czasie jego 29 letniej posługi w Brzegu podniósł z wojennych ruin lub wzniósł od podstaw 13 świątyń. Dzięki Jego zaangażowaniu Kościołowi katolickiemu przekazany został a następnie odbudowany brzeski kościół św. Mikołaja.

Prałat Kazimierz Makarski zmarł w nocy z 16 na 17 lipca 1986 r. Jego pogrzeb zgromadził nieprzebrane rzesze mieszkańców miasta i powiatu, stając się manifestacją jedności z Kościołem. Wyrazem wdzięczności mieszkańców Brzegu za pracę duszpasterską oraz patriotyczne zaangażowanie księdza Makarskiego było nadanie po 1989 r. jednej z brzeskich ulic imienia księdza Kazimierza Makarskiego.

Zbigniew Letza – urodził się 13 grudnia 1914 roku w Samborze (woj. lwowskie). Po ukończeniu miejscowego gimnazjum rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W wolnych chwilach rozwijał swoje talenty muzyczne, co przychodziło mu z łatwością, bowiem cała jego rodzina była bardzo muzykalna. Do Brzegu przybył wraz z żoną Zofią w 1947 roku. Rozpoczął pracę w Państwowym Liceum Pedagogicznym, jako nauczyciel muzyki i śpiewu. Uprawnienia do wykonywania tego zawodu zdobył jeszcze w Konserwatorium Lwowskim.

Profesor prowadził chór szkolny, zespół muzyczny mandolinistów, zespół teatralny i wiele innych form życia kulturalnego. Formacje te uświetniały swymi występami uroczystości państwowe na terenie szkoły, miasta i powiatu. Reprezentowały Brzeg i Opolszczyznę przedstawiając swój dorobek między innymi w Polskim Radiu, czy dając koncerty w Jeleniej Górze, Legnicy, Kaliszu. W 1966 roku chór szkolny pod batutą Letzy wystąpił w Telewizyjnym Turnieju Miast Brzeg – Nysa, wykonując mało znaną obecnie piosenkę „Walczyk o Brzegu”.

Zbigniew Letza jest autorem jeszcze jednego utworu – „Piosenki o Brzegu”, którego słowa brzmią tak:

„Brzeg miasto piastowe
W herbie swoim ma kotwice
Dużo tutaj jest zieleni
Stare domy i ulice

Z każdym dniem Brzeg piękniejszy
Chyba każdy o tym wie
Dużo tutaj jest młodzieży
Wesoła pieśń z ich ust się rwie

Nasz Brzeg, nasz Brzeg
Nasz Brzeg, nasz Brzeg
My wszyscy go kochamy
Od wielu lat, od wielu lat
W tym mieście już mieszkamy…”

Otrzymał wiele wyróżnień i odznaczeń, między innymi: Złotą Odznakę Związku Nauczycielstwa Polskiego (1966), Srebrny Krzyż Zasługi (1973), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1978), czy Medal Edukacji Narodowej (1981) . Zmarł 23 grudnia 1999 roku. Do końca swoich dni pozostał wierny Brzegowi i muzyce.

Józef Czajkowski – urodził się 15 września 1917 roku w Dolinianach, powiat Gródek Jagielloński, gdzie ukończył szkołę powszechną. W roku 1939 dostał się do Państwowego Pedagogium we Lwowie. W 1945 roku przybył na ziemię brzeską i zamieszkał w Kościerzycach. Tam zorganizował szkołę podstawową i do 1946 roku pełnił w niej funkcję kierownika. W 1947 roku przeniósł się do Brzegu i początkowo pracował w Szkole Podstawowej nr 1, a w latach 1948 – 1954 uczył biologii, fizyki i chemii w Państwowym Liceum Pedagogicznym. W roku szkolnym 1954/55 pracował w Liceum Ogólnokształcącym w Świdnicy, później był wykładowcą botaniki w Studium Nauczycielskim w Raciborzu. W roku 1956 wrócił do Brzegu i uczył biologii w Liceum Ogólnokształcącym.

Pełnił wiele funkcji społecznych, m.in. był sekretarzem Zarządu Powiatowego Związku Nauczycielstwa Polskiego, czy ławnikiem Sądu Obywatelskiego, jednocześnie żywo zainteresowany brzeską roślinnością, przez lata walczył o jej zachowanie, przetrwanie i wzbogacenie.  Starał się być wszędzie tam, gdzie decydowano o losach brzeskiej zieleni. Publikował artykuły w Roczniku Dendrologicznym, „Trybunie Opolskiej”, a w 1967 roku wydał książkę pt. „Drzewa i krzewy miasta Brzegu”. Książka ta popularyzowała wiedzę o brzeskiej roślinności i historii miejscowych terenów zielonych.

Józef Czajkowski przygotował wielu swoich uczniów do olimpiad biologicznych, matury czy egzaminów na wyższe uczelnie. Jednak to troska o zielone tereny naszego miasta leżała mu szczególnie na sercu.

Wielkiego brzeskiego biologa, jakim niewątpliwie był Józef Czajkowski, tak opisał Stanisław Zieleń – nauczyciel matematyki w Liceum Pedagogicznym w Brzegu: „Po parku w białych rękawiczkach z laską chodził, drzewom się przyglądał, zapisywał – dziwak mówili – a On książkę napisał, w której brzeską florę potomności przekazał. Teraz tylko sława po nim została, bo Jego już nie ma wśród nas…” Józef Czajkowski zmarł 21 listopada 1991 roku w Brzegu.

Paweł Kozerski – urodził się 7 maja 1944 roku w  Dassensen w Dolnej Saksonii w Niemczech, dokąd jego rodzice zostali wywiezieni na roboty przymusowe. W 1947 roku wrócił z nimi do Przedcza na Kujawach – rodzinnej miejscowości jego ojca. Szkołę podstawową i liceum ogólnokształcące ukończył w Lubrańcu, następnie studiował historię i archiwistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pracę magisterską pisał pod kierunkiem jednego z najwybitniejszych znawców genealogii, autora dzieła  „Rodowód Piastów Śląskich”, prof. dr hab. Kazimierza Jasińskiego. W Toruniu skończył również studia podyplomowe na Wydziale Konserwatorskim. Problematyką śląską zajął się dopiero po przybyciu do Brzegu w 1967 roku, gdzie najpierw objął stanowisko kierownika, a później dyrektora Muzeum na Zamku Piastowskim. W Brzegu i poza jego granicami Paweł Kozerski jest postacią sławną, chociaż zasięg jego działalności i pracy zawodowej jest niewielki i ogranicza się do terenu brzeskiego Zamku. Dla Dyrektora Kozerskiego, który wybrał za cel swego życia odbudowę Zamku Piastów Śląskich, obiekt ten stał się drugim domem. Dzięki niemu Zamek obecnie tętni życiem i jest jednym z najważniejszych obiektów kultury w Brzegu i na Śląsku. Będąc wybitnym znawcą historii dynastii Piastów ma w swoim dorobku między innymi pracę o ogromnej wartości. Nosi ona tytuł „Odbudowa zamku piastowskiego w Brzegu i jego funkcje użytkowe”.

Stanowisko dyrektora pełnił nieprzerwanie przez 48 lat do przejścia na emeryturę w roku 2017, tym samym stał się jednym z najdłużej pełniących funkcje dyrektorów w historii polskiego muzealnictwa. Paweł Kozerski w Muzeum w Brzegu przepracował łącznie 50 lat w tym 48 lat na stanowisku dyrektora. Gdy objął stanowisko dyrektora, Zamek Piastów Śląskich w Brzegu był w ruinie. Za jego dyrekcji zamek stał się znaczącym centrum kulturowym o znaczeniu krajowym i międzynarodowym, a także turystyczną wizytówką regionu. Jego zadaniem stała się odbudowa, wyznaczenie funkcji, a następnie zagospodarowanie obiektu. Dzięki jego pracy na rzecz zamku sfinalizowano prace remontowe, w wyniku których przywrócono pierwotne XIV i XVI-wieczne założenia przestrzenne. Dzięki Kozerskiemu i jego staraniom Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu trafiło na elitarną listę instytucji kultury narodowej obok takich zabytków jak Zamek Królewski na Wawelu czy Zamek w Malborku.

Paweł Kozerski był wielokrotnie wyróżniany za swoją pracę, między innymi: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2017), Złotym Medalem za Długoletnią Służbę (2017), Srebrnym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju” (1996), Złotą Odznaką „Za opiekę nad zabytkami” (1980), Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1978) oraz Odznaką „Zasłużony Opolszczyźnie” (1973). W 1995 roku został Brzeżaninem Roku, a w 2018 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Brzegu.

Romuald Nowak – urodził się w 1957 roku w Brzegu, gdzie mieszka przez całe swoje życie. To autor kilkudziesięciu opracowań, katalogów i artykułów, publikowanych w kraju i za granicą. Jednymi z jego najbardziej rozpoznawalnych książek na temat zabytków rodzinnego miasta są m.in. publikacja pt. „Mój Brzeg”, monograficzne opracowanie fresków Jana Kubena w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Brzegu czy też przewodnik po tej świątyni.

Emerytowany kierownik Panoramy Racławickiej wspiera także ideę powstania w Brzegu Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów w budynku dawnego Gimnazjum Piastowskiego, uczestniczy w różnego rodzaju działaniach społecznych i akcjach oraz promuje wiedzę  o mieście, organizując wykłady dla mieszkańców. To także inicjator i przewodniczący Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Jana Pawła II w Brzegu oraz przewodniczący Społecznego Komitetu Obchodów Wydarzeń Brzeskich. W latach 1991-1994 był również Radnym Rady Miejskiej Brzegu, a w latach 1998-2002 jej Przewodniczącym.

Dr Romuald Nowak ma w swoim dorobku kilka odznaczeń, w tym m.in. srebrny medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, nadany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego czy też Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, którym został wyróżniony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę.

Za swoją pracę uhonorowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. 29 lutego 2024 roku, podczas LXVII Sesji Rady Miejskiej dr. Romualdowi Nowakowi został nadany tytuł Honorowego Obywatela Brzegu.

Marcin Wrzeciono – urodził się w 1960 roku w Brzegu. Ukończył Technikum Elektryczne przy ul. Słowiańskiej. W 1981 roku wraz z rodziną wyjechał do Niemiec. Studiował na wydziale elektrotechniki Uniwersytetu Ruhry w Bochum, gdzie uzyskał tytuł inżyniera elektryka. Zawodowo związał się z branżą telekomunikacyjną. Dzięki biegłej znajomości języka niemieckiego, a także umiejętności odczytywania dawnych krojów pism odkrywał w archiwalnych dokumentach wiele interesujących ciekawostek dotyczących Brzegu, a dzięki dociekliwości, odnajdywał informacje w nieznanych dotąd źródłach.

Był autorem kilku książek wydanych przez Fundację Pamięci Historycznej Ziemi Brzeskiej: „Topografia historyczna Brzegu od lokacji do połowy XIX w.”, „Diariusz miasta Brzegu 1565 – 1811”, „Urbarz miasta Brzegu”, „Historia Twierdzy Brzeg”.  Bardzo chętnie współpracował z innymi autorami publikacji o naszym regionie, wspierał ich w tłumaczeniach i  z chęcią przekazywał posiadane informacje oraz materiały. Marcin Wrzecion był także autorem cyklu „Pocztówki odkurzone” na jednym z lokalnych portali internetowych, gdzie zarówno tłumaczył oryginalną treść wysyłanych przedwojennych pocztówek, jak i poddawał je interpretacji.

Przez wiele lat na forach internetowych, pod pseudonimem Dziedzic Pruski lub Wawrzyniec Pruski, dzielił się swoją ogromną wiedzą o naszym mieście i jego historii. Zmarł 30 grudnia 2024 roku w wieku 64 lat.

Franciszek Moszumański – urodził się 10 marca 1945 r. w Jezupolu.

Jest absolwentem AWF we Wrocławiu. Trenerem kolarstwa jest od 1967r.  Wielokrotnie był nagradzany jako trener za wybitne osiągnięcia sportowe przez prezydentów RP Aleksandra Kwaśniewskiego, Lecha Kaczyńskiego i Andrzeja Dudę.

Doskonale znany brzeżanom trener kolarstwa, nazywany ojcem sukcesów wielu zawodników – mistrzów Polski, Europy i Świata. Od ponad pół wieku popularyzuje tę dyscyplinę sportu i od początku swojej kariery związany jest z rodzimym klubem LMGKK „Ziemia Brzeska”.  16 kwietnia 2025 roku, podczas XVI sesji Rady Miejskiej Brzegu, Franciszkowi Moszumańskiemu został nadany tytuł Honorowego Obywatela Brzegu.

Pod jego okiem swoje kariery zawodowe rozpoczynali tacy kolarze, jak Krzysztof Maksel, Wojciech Pszczolarski czy Adrian Tekliński. To człowiek z zasadami, ale jednocześnie osoba niezwykle skromna i pomocna, z chęcią udzielająca rad młodym adeptom kolarstwa. Niejednokrotnie nagradzany za swoje osiągnięcia, za szczególną aktywność na rzecz rozwoju i promocji sportu  – m.in. kolejno przez trzech Prezydentów RP, Ministra Sportu i Turystyki czy też Marszałka Województwa Opolskiego.