Medal upamiętniający srogą i długą zimę w Królestwie Pruskim na przełomie 1739 i 1740 r. Medal bity w srebrze (śr. 30,1 mm, 8,49 g) odnosi się do sytuacji, kiedy to niemal w całej Europie Środkowej zapanowała sroga zima. Przez szereg tygodni od października 1739 do maja 1740 r. temperatura spadała do – 33 º, a anomalie te odnotowane zostały w oficjalnych rejestrach pruskich służb meteorologicznych. Odnotowali je także brzescy kronikarze. Wtedy to właśnie, wymarzło bydło i trzoda chlewna. Zamarzniętych ludzi liczono na setki. Grabarze nie byli w stanie porządnie zmarłych pochować, gdyż mróz zeskalił ziemię do głębokości niemal dwóch metrów. Całkowicie wymarzły oziminy, a prace polowe można było zacząć dopiero w maju. Według przekazów, zamarzły rzeki, stawy i jeziora, często aż do dna, co powodowało całkowite wyginięcie ryb. Z głodu i zimna masowo padała zwierzyna oraz ptactwo na łąkach i w lasach. Zima ogarnęła nie tylko Śląsk, ale dotarła nawet nad Morze Bałtyckie, które zamarzło, tak że można było dostać się do Szwecji po lodzie. Najdłużej zima panowała w rejonie dzisiejszego Gorzowa Wielkopolskiego, bo od 29 września 1739 roku, aż do czerwca 1740. Wysoka na ponad dwa metry warstwa śniegu sparaliżowała komunikację. Brakowało jedzenia i opału. Na wiosnę nie powschodziły zboża, a drzewa nie wydały owoców, pogrążając wioski i miasta w wielkiej biedzie.
Medal dotyczący srogiej zimy wybity został w mennicy wrocławskiej w 1740 r. według projektu Georga Wilhelma Kittela. Na awersie ukazano dwoje ludzi pędzących saniami przez skuty mrozem las, na który dmucha silny wiatr. Wokół krawędzi napis: WEIL LIEB VND ANDACHT SICH IN KAELT VND EYS VERKEHRT, w odcinku: VOM OCTOB./ 1739. Na rewersie przedstawiono siedzącego na kamieniu zatroskanego rolnika podpierającego się o głowę. Obok niego pług i łopata jako znaki nieurodzaju. Wokół krawędzi napis: HAT HART VND LANGER FROST DAS ARME LAND BESCHWERT, w odcinku: BIS IN MAY./ 1740. Co uwzględniając napis na obu stronach medalu możemy przetłumaczyć: ponieważ miłość i modlitwa obróciła się w chłód i lód / silny i długotrwały mróz przygniótł ten biedny kraj / od października 1739 do maja 1740.
Opracował: dr Romuald Nowak
